Krzyż z okresu napoleońskiego

Miejscowi powiadają, że krzyż stoi od wojen napoleońskich, czyli od początku XIX w. Zachowało się zwężenie pionowej belki nad przecięciem ramion, gdzie mógł być zamocowany szczyt daszku. Pionowa belka zwęża się ku górze, a następnie przechodzi w „słoneczko” z promieniami. Pierwotnie mogło być ich 6, do dziś zachowały się 2. Szczyt pionowej belki zdobiony był ozdobnym pazdurem, zachowanym w szczątkowej formie. Pionowa belka pokryta jest inskrypcjami. Od dołu w górę napisane jest: „KTÓRYŚ DLA NAS”. Rozczytanie dalszej inskrypcji jest bardzo trudne, ale jest to modlitwa „Któryś za nas cierpiał rany Jezu Chryste zmiłuj się nad nami” (w tej lub nieco innej formie). W dolnej części pionowej belki, poniżej inskrypcji, znajduje się napis, prawdopodobnie: „ROKU / 1808” (prawdopodobna datacja, napis nieczytelny). Pionowa belka w dolnej części pokryta jest znakami – sześcioramiennymi gwiazdami w kole – znajdującymi się po trzech jej stronach. Ten motyw, często spotykamy na XIX-wiecznych drewnianych krzyżach i cokołach kapliczek albo figur, to gwiazda heksapentalna – ornament geometryczny w formie rozety sześcioramiennej. W wielu kulturach rozeta uważana jest za symbol magiczny. Inne nazwy to kwiat życia, rozeta karpacka, rozeta podhalańska, rozeta sześcioramienna. Motyw znany był już w czasach prehistorycznych w różnych postaciach i na różnych kontynentach. W Polsce gwiazda heksapentalna spotykana jest w kulturze przeworskiej jako element zdobniczy pasów i klamer. Od czasów średniowiecznych motyw ten używany był na drzwiach, belkach stropowych, krzyżach, elementach gzymsów i kapiteli, herbach, przedmiotach domowego użytku, częściach garderoby oraz na wycinankach i pisankach.
W tym rejonie wiosną 1807 r. zlokalizowano kilka posterunków francuskich, dochodziło tu do częstych potyczek z Kozakami. Niewykluczone jednak, że krzyż jest fundacją związaną z epidemiami.
 
Powyżej jednej z rozet wyryto litery „L.O”. Mogą one symbolizować fundatora.

Oprac. Maria Weronika Kmoch