Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP
Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP
W 1862 r. w Jednorożcu zbudowano kaplicę, do której uczęszczali mieszkańcy okolicznych wiosek (Jednorożec, Stegna, Budziska, Ulatowo-Pogorzel). Z powodu rzadkiej sieci parafialnej oraz odległości do kościołów parafialnych w Chorzelach i Krasnosielcu powołano do życia filię parafii Chorzele z siedzibą w Jednorożcu. Funkcjonowała w latach 1889–1916 i objęła: Jednorożec, Stegna, Budziska, Ulatowo-Pogorzel, Kobylaki-Wólkę, Ulatowo-Czerniaki, Ulatowo-Słabogórę, Budy Rządowe i Nakieł.
W Jednorożcu początkowo posługiwali księża, którzy oficjalnie byli wikariuszami lub proboszczami parafii Chorzele. W 1905 r. filia parafii Chorzele uzyskała status sui iuris, który pozwalał jej na większą samodzielność wobec Chorzel, a posługujących w Jednorożcu księży nazywano nawet proboszczami.
Planów erygowania własnej parafii, jakie snuli mieszkańcy Jednorożca i okolic, nie udało się zrealizować przed 1914 r. Kres filii położyła I wojna światowa, zniszczenie terenu sięgające 100% w samym Jednorożcu oraz pożar, który strawił kościół, plebanię i wszystkie zabudowania parafialne. Drugi kościół w Jednorożcu – pw. Narodzenia NMP – powstał w 1917 r. Ludność, nie zważając na trwającą wojnę, zbudowała świątynię i uprosiła władze diecezjalne o erygowanie nowej parafii. Pierwszym proboszczem został ks. Konstanty Lewandowski. Posługiwał w latach 1916–1924. Kolejni proboszczowie to: ks. Wacław Woźniak (1924–1929), ks. Stefan Bernatowicz (1929–1945), ks. Stefan Morko (w parafii w latach 1945–1953 jako administrator), ks. Józef Wójcik (posługa w latach 1953–1979) i ks. Jan Krynicki (1979–1983).
W latach 80. XX w. zdecydowano o budowie murowanego kościoła, ponieważ drewniana świątynia nie była w stanie pomieścić zwiększającej się liczby wiernych; postępowało też zniszczenia drewna, z którego została zbudowana. Ponownie mieszkańcy parafii Jednorożec zmobilizowali się i społecznie, własną pracą i z własnych funduszy, wystawili świątynię. Było to o tyle trudne, że w okresie PRL materiały budowlane, jak większość towarów, były reglamentowane. Potrzeba było determinacji parafian oraz proboszcza ks. Mariana Mecha (posługa w latach 1983– 1991), by dokończyć dzieło. W 1989 r. rozebrano kościół, którego elementy wpisane były na listę zabytków. Na szczęście niektóre zostały wykorzystane w nowym kościele, a inne przekazane do Muzeum Diecezjalnego w Łomży. Budowę wszystkich trzech świątyń w Jednorożcu wsparli finansowo emigranci z USA. Wysyłali ofiary pieniężne oraz fundowali elementy wyposażenia do kościoła.
Pewne prace prowadzono za ks. Stanisława Muzala (w parafii w latach 1991–2000), a wiele zmian przyniosło probostwa ks. Andrzej Krona (2000–2021).
Nieopodal stoi dom dla pracowników kościelnych i punkt katechetyczny (dawna organistówka), zbudowany w 1953 r., oraz pochodząca z tego samego okresu drewniana plebania (zwana organistówką, bo przez kilkanaście lat mieszkał tu organistą z rodziną). W 1955 r. wystawiono figurę Maryi Niepokalanej, która miała upamiętniać współpracę OSP Jednorożec i parafii. W 2005 r. na prawo od wejścia do kościoła stanął pomnika Jana Pawła II, zastąpiony w 2021 r. nowym. Przy kościele prawie zapewne od początku stał drewniany krzyż. Z czasem zaczęto tu stawiać pamiątkę misji świętych. Współczesny krzyż to pamiątka misji przeprowadzonych przez franciszkanów w 2013 r.
W parafii notowano 6 powołań kapłańskich. Z terenu parafii Jednorożec pochodzą: ks. Kazimierz Żbikowski (wyświęcony w 1949 r.), o. Piotr Deptuła SOCist (1958), ks. Ryszard Dybiński (1963), ks. Tomasz Wilga (1996), ks. Tomasz Mąka (2001), ks. Mariusz Szulc (2012). Prymicję w Jednorożcu miał też ks. Cezary Opalach (1995), ponieważ tu został ochrzczony i stąd pochodzą jego rodzice. Na terenie parafii urodziły się 2 aktualnie posługujące siostry zakonne (s. Benigna Pszczółkowska i s. Daria Panuś).
O historii parafii opowiada książka Marii Weroniki Kmoch Na skraju Kurpiowszczyzny. Parafia pw. św. Floriana w Jednorożcu wydana w 2020 r. przez Stowarzyszenie „Przyjaciele Ziemi Jednorożeckiej”.
Oprac. Maria Weronika Kmoch
W Jednorożcu początkowo posługiwali księża, którzy oficjalnie byli wikariuszami lub proboszczami parafii Chorzele. W 1905 r. filia parafii Chorzele uzyskała status sui iuris, który pozwalał jej na większą samodzielność wobec Chorzel, a posługujących w Jednorożcu księży nazywano nawet proboszczami.
Planów erygowania własnej parafii, jakie snuli mieszkańcy Jednorożca i okolic, nie udało się zrealizować przed 1914 r. Kres filii położyła I wojna światowa, zniszczenie terenu sięgające 100% w samym Jednorożcu oraz pożar, który strawił kościół, plebanię i wszystkie zabudowania parafialne. Drugi kościół w Jednorożcu – pw. Narodzenia NMP – powstał w 1917 r. Ludność, nie zważając na trwającą wojnę, zbudowała świątynię i uprosiła władze diecezjalne o erygowanie nowej parafii. Pierwszym proboszczem został ks. Konstanty Lewandowski. Posługiwał w latach 1916–1924. Kolejni proboszczowie to: ks. Wacław Woźniak (1924–1929), ks. Stefan Bernatowicz (1929–1945), ks. Stefan Morko (w parafii w latach 1945–1953 jako administrator), ks. Józef Wójcik (posługa w latach 1953–1979) i ks. Jan Krynicki (1979–1983).
W latach 80. XX w. zdecydowano o budowie murowanego kościoła, ponieważ drewniana świątynia nie była w stanie pomieścić zwiększającej się liczby wiernych; postępowało też zniszczenia drewna, z którego została zbudowana. Ponownie mieszkańcy parafii Jednorożec zmobilizowali się i społecznie, własną pracą i z własnych funduszy, wystawili świątynię. Było to o tyle trudne, że w okresie PRL materiały budowlane, jak większość towarów, były reglamentowane. Potrzeba było determinacji parafian oraz proboszcza ks. Mariana Mecha (posługa w latach 1983– 1991), by dokończyć dzieło. W 1989 r. rozebrano kościół, którego elementy wpisane były na listę zabytków. Na szczęście niektóre zostały wykorzystane w nowym kościele, a inne przekazane do Muzeum Diecezjalnego w Łomży. Budowę wszystkich trzech świątyń w Jednorożcu wsparli finansowo emigranci z USA. Wysyłali ofiary pieniężne oraz fundowali elementy wyposażenia do kościoła.
Pewne prace prowadzono za ks. Stanisława Muzala (w parafii w latach 1991–2000), a wiele zmian przyniosło probostwa ks. Andrzej Krona (2000–2021).
Nieopodal stoi dom dla pracowników kościelnych i punkt katechetyczny (dawna organistówka), zbudowany w 1953 r., oraz pochodząca z tego samego okresu drewniana plebania (zwana organistówką, bo przez kilkanaście lat mieszkał tu organistą z rodziną). W 1955 r. wystawiono figurę Maryi Niepokalanej, która miała upamiętniać współpracę OSP Jednorożec i parafii. W 2005 r. na prawo od wejścia do kościoła stanął pomnika Jana Pawła II, zastąpiony w 2021 r. nowym. Przy kościele prawie zapewne od początku stał drewniany krzyż. Z czasem zaczęto tu stawiać pamiątkę misji świętych. Współczesny krzyż to pamiątka misji przeprowadzonych przez franciszkanów w 2013 r.
W parafii notowano 6 powołań kapłańskich. Z terenu parafii Jednorożec pochodzą: ks. Kazimierz Żbikowski (wyświęcony w 1949 r.), o. Piotr Deptuła SOCist (1958), ks. Ryszard Dybiński (1963), ks. Tomasz Wilga (1996), ks. Tomasz Mąka (2001), ks. Mariusz Szulc (2012). Prymicję w Jednorożcu miał też ks. Cezary Opalach (1995), ponieważ tu został ochrzczony i stąd pochodzą jego rodzice. Na terenie parafii urodziły się 2 aktualnie posługujące siostry zakonne (s. Benigna Pszczółkowska i s. Daria Panuś).
O historii parafii opowiada książka Marii Weroniki Kmoch Na skraju Kurpiowszczyzny. Parafia pw. św. Floriana w Jednorożcu wydana w 2020 r. przez Stowarzyszenie „Przyjaciele Ziemi Jednorożeckiej”.
Oprac. Maria Weronika Kmoch
zeto![[ZAMKNIJ]](Zasoby/Grafiki/close-img.png)